Kanamalar ve kanama çeşitleri
Damar bütünlüğünün bozulması sonucu kanın damar dışına ( vücut içine veya dışına doğru ) çıkmasına kanama denir.
Kanamanın ciddiyeti:
* kanama hızı,
* bölgesi,
* miktarı,
* yaralının fiziksel durumu,
* yaşına bağlıdır.
KANAMA ÇEŞİTLERİ
Damarlara göre:
1. Atardamar kanaması: Kalp atışına uyumlu şekilde kesik ve fışkırarak akar, açık kırmızı renklidir.
2. Toplardamar kanaması: Devamlı akar, koyu kırmızı renklidir.
3. Kılcaldamar kanaması: Kanama yavaş ve sızıntı şeklindedir. Küçük kabarcıklar görülebilir.
Bölgeye göre:
1. Dış kanamalar: Açık yaralarda görülür.
2. İç kanamalar: Dışarıdan görülmeyen kanamalardır.
3. Doğal deliklerden olan kanamalar: Kulak, burun, ağız, anüs ve üreme organlarından olan kanamalar.
Dış kanamalarda ilk yardım
AMAÇ: Kanamayı en kısa zamanda kontrol altına almak ve yarayı temiz tutmaktır.
İlk yardım :
* Yara üzerine direk baskı yapılır,
* Kanama durmazsa ikinci bir bez konarak basınç arttırılır,
* Gerekiyorsa yara üzerindeki bezler kaldırılmadan bandaj ile sarılarak basınç yapılır,
* Kontrol altına alınamayan kanamalarda kanayan bölgeye en yakın basınç noktasına bası uygulanır,
* Kanama kol veya bacaklardaysa ve kırık şüphesi yoksa, kanama bölgesini kalp hizasından yukarıya yükseltilir,
* Şok pozisyonu verilir(hasta/yaralının ayakları yatar pozisyonda 30 cm yükseltilir),
* Sık sık yaşam belirtileri kontrol edilir ( 2-3 dk.arayla ).
Turnike uygulaması ile ilgili genel kurallar
TURNİKE UYGULAMASI İLE İLGİLİ BİLİNMESİ GEREKENLER :
* Turnike uygulaması doku harabiyeti ve olumsuz etkiler nedeniyle, EN SON ÇARE olarak UYGULANMALIDIR.
Aşağıdaki bazı özel durumlarda turnikeye izin verilir.
* UZUV KOPMASI varsa ve atardamar bası noktasına basınç uygulaması yetersiz kalmışsa,
* Yaralı taşınması gerekiyorsa, sağlık kuruluşu çok uzakta ise,
* Birden fazla yaralının bulunduğu ortamda tek ilk yardımcı varsa, turnike uygulanır.
GENEL KURALLAR :
* Turnike kanayan yer ile kalp arasında ve daima tek kemik bulunan bölgeye ( üst kol ve üst bacaklara ) uygulanır.
* Turnike yapmak için tel, lastik, ip gibi kesici malzemeler kullanılmaz.
* Turnike uygulaması daima görülecek şekilde açık bırakılır.
* Turnike uygulanmış kişinin üzerine ya bir not bırakılır ya da alnına T harfi yazılır.
Turnike uygulaması nasıl yapılır?
- Atardamar bası noktasına bir elle basınç uygulamaya devam edilir.
- Kanayan yerin kalbe yakın üst bölgesine üçgen sargı yarısından katlanarak uzuv etrafına sarılır.
- Bir ucu halkadan geçirilip, çekilerek sargının iki ucu bir araya getirilir.
- Atardamar bası noktasından basınç kaldırılır, kanamayı tamamen durduracak basınçta sıkı bir düğüm atılır.
- Düğüm atıldıktan sonra sargı üzerine bir kalem, tahta parçası vb. sert bir cisim yerleştirilir, üzerinden bir kere daha düğümlenir.
- Daha sonra sert cisim kanama duruncaya kadar çevrilerek sıkıştırılır.
- Kanama durunca sert cisim sargı ile sabitlenir.
- Turnike kopma yoksa 15-20 dk. aralıklarla gevşetilir, sonra tekrar sıkılır.
- Kopan uzuv ise; su geçirmeyen temiz plastik bir torba içine konulur.
- Daha sonra bu torba, içinde buz ( veya soğuk su ) olan ikinci bir torba içine konulur.
- Torba temiz bir bez ile sarılır.
- Asla kopan uzuv ( organ ) ile buz aynı torbaya konulmaz.
- Torbanın üzerine yaralının adı - soyadı ve uzvun bulunduğu saat yazılır.
- Uzuv ile yaralı aynı araçla hastaneye gönderilir.
İç kanamalarda ilk yardım
İç kanama nedenleri :
- Şiddetli travma,
- Darbe,
- Kırık,
- Silahla yaralanma
İç kanamalarda ilk yardım :
1- Yaralının bilinci ve sonumu değerlendirilir.
2- Üzeri örtülerek ayakları 30 cm. kaldırılır.
3- Asla ağızdan yiyecek içecek VERİLMEZ.
4- Kapalı kırık varsa, kan damarlarının yaralanmasını önlemek ve bir iç kanamaya sebep olmamak için yaralının hareketsiz kalması sağlanır.
5- Şok pozisyonunda, yaşamsal değişimleri izlenir.
6- 112 aranarak tıbbi yardım istenir.
●☞Solunum yolunda kısmi ve tam tıkanma
●☞Bayılmalarda ilk yardım
●Şok durumunda ilk yardım
●☞Kanamalar ve kanama çeşitleri
●Turnike uygulaması
●İç kanamalarda ilk yardım
●☞Burun kanaması
●Kulak kanaması
●Kemik kırıkları, kırık çeşitleri
●Burkulma
●Çıkık
●Havale
●Sara
●☞Yanıklar ve yanık çeşitleri
●Arı sokmalarında ilk yardım
●Akrep sokmasında ilk yardım
●Yılan sokmasında ilk yardım
●☞Zehirlenmelerde etkilenen sistemler
●Hasta/yaralıların taşınması
●Köpek - kedi ısırmalarında ilk yardım
YORUMLAR:
0 comments: